In elke organisatie zijn er dynamieken die je misschien niet meteen ziet, maar die wel invloed hebben op hoe medewerkers zich voelen. Psychosociale arbeidsbelasting, oftewel PSA, gaat over alle factoren op de werkvloer die stress kunnen veroorzaken.
Denk bijvoorbeeld aan deadlines die de werkdruk doen stijgen, of een medewerker die zich niet veilig voelt door pesten of intimidatie. Dit soort situaties heeft niet alleen invloed op hoe mensen zich voelen, maar ook op hoe effectief en met plezier ze hun werk kunnen doen.
Hoewel PSA niet altijd direct zichtbaar is, heeft het een grote impact op het welzijn van medewerkers. Wanneer dit langdurig veel stress veroorzaakt, kan dit leiden tot overbelasting, mensen die ziek thuis blijven of in het ergste geval een burn-out krijgen.
Als werkgever ben je volgens de Arbowet verplicht om PSA te voorkomen en jouw mensen te beschermen tegen werkgerelateerde stress en ongewenst gedrag. Maar hoe pak je dit aan?
Er zijn veel factoren die samen de psychosociale arbeidsbelasting bepalen. Deze factoren kunnen we grofweg onderverdelen in twee hoofdcategorieën: werkdruk en ongewenst gedrag.
Werkdruk ontstaat wanneer de verwachtingen van het werk groter zijn dan wat je medewerkers kunnen dragen. Het werk voelt dan als een race tegen de klok, en de dagen lijken altijd te kort. Hierdoor kunnen medewerkers overbelast raken en de balans tussen werk en privé is steeds moeilijker te bewaren. Voorbeelden zijn:
Waar werkdruk soms duidelijker zichtbaar is, blijft ongewenst gedrag vaak verborgen in de schaduwen. Dit gaat verder dan een grapje dat verkeerd valt. Medewerkers die hiermee te maken krijgen voelen zich vaak niet veilig, of niet gewaardeerd. Voorbeelden van deze vorm van psychosociale arbeidsbelasting zijn:
Als werkgever ben je volgens de Arbowet verplicht om psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te voorkomen. Dit betekent dat je maatregelen moet nemen tegen werkdruk en ongewenst gedrag. Door PSA op te nemen in de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) kun je gericht preventieve stappen zetten.
Medewerkers worden ook aangemoedigd hier een rol in spelen, door problemen of signalen te melden, zodat jullie samen kunnen werken aan oplossingen.
Een effectieve manier om PSA te onderzoeken is via het preventief medisch onderzoek (PMO). Hiermee kun je signalen vroegtijdig oppikken en actie ondernemen voordat problemen escaleren. Met het PMO krijg je inzicht in belangrijke werkaspecten zoals werkvermogen, PSA, fysieke werkbalans en bevlogenheid, plus de algehele gezondheid.
De vragenlijst die wij hierbij inzetten, Gezond aan het Werk, is gebaseerd op het JDR-model (Job Demands-Resources) en het WEB-model (Werkstressoren-Energiebronnen-Burnout).
Het onderzoek geeft aan welke PSA-factoren op dit moment in je organisatie spelen, maar ook wat de impact hiervan is op bijvoorbeeld productiviteit en verzuim. Aan de hand daarvan krijg je advies om psychosociale arbeidsbelasting in jouw organisatie te verminderen.
Dankzij de MDIEU-subsidie (Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid & Eerder Uittreden) is het bovendien mogelijk om financiële steun aan te vragen voor dit onderzoek.
Een open werksfeer waarin PSA bespreekbaar is, helpt om problemen aan te pakken. Stimuleer gesprekken over stress, werkdruk en welzijn, en zorg dat leidinggevenden signalen kunnen herkennen, bijvoorbeeld door hen trainingen hierin aan te bieden.
Toch is het niet altijd makkelijk voor medewerkers om direct naar hun werkgever te stappen hierover. Door een vertrouwenspersoon binnen de organisatie aan te stellen verlaag je de drempel om problemen bespreekbaar te maken.
Investeren in het begrijpen en aanpakken van Psychosociale Arbeidsbelasting is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een investering in de toekomst van jouw organisatie.
Door PSA te onderzoeken, bijvoorbeeld met preventief medisch onderzoek, en een open dialoog op de werkvloer te stimuleren, kunnen werkgevers positieve verandering teweegbrengen. Gezonde en gelukkige medewerkers zijn productiever, minder vaak ziek en voelen zich meer betrokken. Wil je weten hoe je werkdruk kunt verlagen en ongewenst gedrag kunt voorkomen?
Onze adviseurs staan voor je klaar om je alles te vertellen