De Work Ability Index (WAI) als thermometer voor inzetbaarheid

Wanneer heb je voor het laatst de ’temperatuur’ van je team gemeten? Niet de werksfeer, maar het vermogen van mensen om hun werk aan te kunnen. Veel organisaties wachten nog steeds tot problemen zich aandienen voordat ze in actie komen. Toekomstgerichte werkgevers meten proactief met de Work Ability Index (WAI). Wat is de WAI precies, en waarom werkt het zo goed?

Wat is de Work Ability Index (WAI)?

De Work Ability Index (WAI) is een wetenschappelijk instrument dat door Finse onderzoekers is ontwikkeld toen zij worstelden met dezelfde uitdaging waar Nederland nu voor staat: hoe houd je mensen gezond en productief aan het werk in een vergrijzende samenleving?

De WAI brengt in kaart: kan iemand het werk dat van hem of haar verwacht wordt daadwerkelijk aan? Het meet dit door slimme combinaties te maken van werkcapaciteit, werkbelasting, ziekteverzuim en mentale veerkracht. Het resultaat is een score tussen 7 en 49 punten die onthult hoe toekomstbestendig je medewerkers zijn. Dit maakt de WAI tot een krachtige thermometer voor de inzetbaarheid van je medewerkers.

Waarom werkt de WAI zo goed?

De kracht van de WAI ligt in zijn vooruitziende blik. Waar veel organisaties pas alarm slaan als iemand al (langdurig) ziek is, vangt deze index de signalen veel eerder op. Net zoals een thermometer lichaamstemperatuur meet, signaleert de WAI-index wanneer het werkvermogen van medewerkers onder druk staat.

Actuele cijfers en impact

Uit onze jaarrapportage 2024 blijkt dat 1 op de 6 Nederlandse werkenden een verminderd of slecht werkvermogen heeft. In een team van 12 mensen betekent dit dat 2 collega’s ongemerkt afstevenen op problemen.

Onderzoek toont aan dat een laag werkvermogen sterk samenhangt met:

Verhoogd verzuimrisico: De WAI voorspelt goed wie de komende tijd ziek thuis zal blijven, vooral langdurig verzuim
Verminderde productiviteit: Werknemers met een laag werkvermogen presteren slechter dan collega’s met uitstekend werkvermogen
Vroege uitstroom: Mensen met een laag werkvermogen denken vaker na over een andere baan

Maar hier komt het mooie: omdat je problemen vroeg ziet aankomen, kun je er ook iets aan doen.

Stress, vitaliteit en werkvermogen hangen samen

Werkvermogen staat niet op zichzelf. Het hangt sterk samen met werkstress en persoonlijke vitaliteit. Langdurige stress tast het werkvermogen aan op verschillende manieren: het zorgt voor uitputting en slaapproblemen, vermindert concentratie en besluitvaardigheid, en put energiereserves uit.

De WAI-index kijkt daarom niet alleen naar fysieke capaciteit, maar ook naar mentale hulpbronnen, ziekteverzuim en toekomstperspectief. Deze brede blik maakt de WAI een waardevol instrument voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers.

De WAI in de praktijk: meten is weten

De WAI-vragenlijst is onderdeel van de module Gezond aan het werk van het PMO van &niped. Deze aanpak helpt organisaties op drie manieren hun vitaliteitsbeleid te versterken:

Risico’s herkennen: Welke werknemers hebben meer kans op verzuim?
Prioriteiten stellen: Waar kun je het beste tijd en geld investeren?
Resultaten meten: Werken de genomen maatregelen ook echt?

Door regelmatig te meten kunnen organisaties trends volgen en op tijd ingrijpen. Dit bespaart niet alleen kosten door minder verzuim, maar zorgt er ook voor dat medewerkers langer gezond en productief blijven werken.

Een thermometer voor de toekomst

De WAI is meer dan een meetinstrument. Het is een manier om gesprekken te starten over werkvermogen en een hulpmiddel voor organisaties die echt willen investeren in hun mensen. In een tijd waarin goed personeel schaars is en welzijn steeds belangrijker wordt, is het niet meer de vraag óf je werkvermogen gaat meten, maar wanneer je begint.

Want uiteindelijk draait het om iets eenvoudigs: mensen die zich goed voelen, werken beter, blijven langer en nemen die positieve energie mee naar huis. En dat is precies waar elke organisatie naar zou moeten streven.

Klaar om te beginnen? Ontdek wat de Gezond aan het werk module voor jouw team kan betekenen: plan een belletje met onze adviseurs.