Nudging op de werkvloer: hoe je gezond gedrag gemakkelijk en aantrekkelijk maakt

Je investeert in een gezonde werkomgeving, maar het gebruik blijft laag. Herkenbaar? De oorzaak ligt dichterbij dan je denkt: de inrichting van je kantoor. Stuur je naar de lift of trap? Waar staat de snackautomaat? Waar ligt het fruit? Elke keuze in je kantoorinrichting stuurt gedrag. De vraag is: welke kant op? Nudging zorgt dat je omgeving mét je werkt in plaats van ertegen. Slimme aanpassingen maken gezond gedrag de gemakkelijke keuze.

Wat is nudging?

Nudging is gebaseerd op inzichten uit de gedragspsychologie. Het houdt in dat de omgeving zo wordt aangepast dat het gewenste gedrag aantrekkelijker en gemakkelijker wordt gemaakt. Het principe is eenvoudig: maak de gezonde optie de gemakkelijke optie.

Voorbeelden van nudging

We kennen nudging allemaal, bijvoorbeeld uit de supermarkt. In 2018 ondertekenden Nederlandse supermarkten het Nationaal Preventieakkoord, met als doel gezonder eten makkelijker te maken. Hiervoor wordt regelmatig nudging ingezet. Denk aan:

Gezonde kassakoopjes: In plaats van chocoladerepen en snoep zie je steeds vaker fruit, noten of water bij de kassa liggen. Het lijkt een kleine aanpassing, maar kan een groot verschil maken in de dagelijkse keuzes van consumenten.

De Nutri-Score: Dit voedselkeuzelogo helpt je in een oogopslag te zien hoe gezond een product binnen zijn productgroep is. Door de kleurcodering van groen (gezond) tot rood (minder gezond) krijg je sneller inzicht, zelfs als je weinig tijd hebt.

Waarom ligt dat fruit te verschrompelen?

Tijd voor een kort lesje keuzesystemen in ons brein. Tijdens een volle werkweek maken we veel keuzes onbewust, op de automatische piloot. Dat is systeem 1: snel, intuïtief, zonder nadenken. Voor bewuste, gezonde keuzes heb je systeem 2 nodig: het deel van je hersenen dat nadenkt, afweegt en bewust kiest. En dat vraagt mentale energie, tijd en aandacht. Precies de dingen die schaars zijn bij een volle werkweek.

Daarom werkt het aanbieden van fruit alleen niet. Je vraagt medewerkers om een actieve keuze te maken op het moment dat hun batterij al bijna leeg is. De automaat bij de vergaderruimte wint, want die vraagt geen overweging. Je pakt wat je ziet.

Effectieve nudging lost dit op. Het maakt gebruik van systeem 1. Geen nadenken, geen bewuste keuze, geen motivatie nodig. De inrichting van je kantoor stuurt medewerkers automatisch de gezonde kant op. Of ze nu gemotiveerd zijn of niet: je stimuleert vitaliteit op de werkvloer.

3 effectieve nudges voor de werkvloer

Plaats fruit op ooghoogte. Mensen kiezen voor wat ze als eerste zien. Door fruit bij de ingang of op de meest gebruikte looproute te plaatsen, verschuift het standaardgedrag. Minder gezonde snacks? Die mogen best wat minder zichtbaar zijn. Hetzelfde geldt voor gezonde lunchopties in de bedrijfskantine: maak ze prominent en aantrekkelijk.

Presenteer de trap als aantrekkelijke optie. Maak de trap aantrekkelijker door deze te decoreren, goed te verlichten en duidelijk aan te geven. Denk aan motiverende teksten op de treden of een fris geverfd trappenhuis. De lift mag best een klein beetje minder gemakkelijk vindbaar zijn.

Integreer beweging in werkroutines. Je betaalt voor bedrijfsfitness, maar slechts 8% gebruikt het. Waarom? Sporten voelt als een extra taak na een volle werkweek. Nudge anders: plaats yogamatten in een vergaderruimte, introduceer wandelmeetings, of koppel teamvergaderingen aan een 10-minuten stretch sessie. Bewegen hoort bij werken, niet ernaast. Door het standaard bij iedereen in de agenda te zetten (denk aan een korte wandeling na de lunch), wordt het een standaard onderdeel in de – vaak volle – werkdag.

Als je omgeving tegen je werkt

Hier komt het ongemakkelijke deel. Je bent nu óók aan het nudgen, alleen weet je het misschien niet. Als de lift prominent is en de trap verstopt, nudge je naar minder beweging. Als gezonde opties achter in de kantine liggen, nudge je naar ongezondere keuzes.

De vraag is niet óf je medewerkers beïnvloedt. Dat doe je altijd. De vraag is: stuur je ze de goede of de verkeerde kant op? De juiste nudges helpen je de gezondheid van je medewerkers te verbeteren.

Van automatisch naar bewust

Nudging werkt omdat het systeem 1 aanspreekt: de automatische piloot. Het bereikt iedereen, of ze nu gemotiveerd zijn of niet. Maar wil je écht impact? Dan combineer je nudging met persoonlijk inzicht.

Inzicht uit het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) activeert systeem 2: de bewuste keuze. Medewerkers zien hun eigen cholesterol, bloeddruk of stressniveau en snappen ineens waaróm dat fruit voor hén belangrijk is. Van “staat er toch” naar “dit heb ik nodig”.

Het PMO van Niped geeft je data over leefstijl en gezondheidsrisico’s. Die inzichten vertalen we samen naar effectieve nudges en interventies voor jouw werkvloer. Van weten naar doen. Klaar om die stap te zetten? Vraag een adviesgesprek aan.