Hoge werkdruk: wat is het en kun je het verlagen?

Werkdruk is iets waar bijna iedereen op de werkvloer mee te maken krijgt. Maar als de werkdruk lange tijd te hoog is, kan het leiden tot grote problemen. Dit is één van de grootste oorzaken van stress op het werk. En die stress kan weer uitmonden in een burn-out. Maar hoe herken je hoge werkdruk? En wat kun je ertegen doen?

Wat is werkdruk?

Werkdruk ontstaat wanneer je het gevoel hebt dat er te veel van je gevraagd wordt. Dit kan door te veel taken, korte deadlines of verwachtingen die je niet waar kunt maken. Zo vindt 17% van de werkende Nederlanders bijvoorbeeld dat hun werktempo te hoog ligt. Je kunt de werkdruk misschien een tijdje volhouden, maar als het te lang aanhoudt, gaat het je opbreken. Dit veroorzaakt werkstress, en is daarom een onderdeel van psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

Oorzaken van (te) hoge werkdruk

Werkdruk kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Ten eerste is er de manier waarop je met je werk omgaat. Als je bijvoorbeeld moeite hebt om je taken te organiseren of prioriteiten te stellen, kan het werk al snel te veel worden.

Daarnaast kunnen de werkomstandigheden een rol spelen. Te veel werk voor te weinig mensen, een hoge tijdsdruk of een chaotische werkomgeving zorgen ervoor dat de werkdruk stijgt.

Ook persoonlijke eigenschappen spelen mee: mensen die perfectionistisch zijn of moeite hebben om nee te zeggen, lopen meer risico om onder werkdruk te bezwijken.

Signalen van hoge werkdruk

Hoge werkdruk laat zich op verschillende manieren zien. Denk aan:

Fysieke klachten zoals hoofdpijn
Slechter slapen
Prikkelbaar zijn
Concentratieproblemen en het maken van fouten

Deze klachten komen veel overeen met de signalen van een burn-out. Dat is niet zo gek: een burn-out ontstaat vaak na een lange periode van hoge werkdruk. De constante stress put je uit en op een gegeven moment is de rek eruit. Het verschil is dat bij een burn-out je lichaam echt ‘op’ is. Je kunt dan niet meer functioneren zonder rust of hulp. Het is dus belangrijk om op tijd in te grijpen als je deze signalen bij jezelf of collega’s herkent.

Werkdruk verlagen

Zowel medewerkers als werkgevers hebben een aandeel in het verminderen van werkdruk. Waar begin je?

Leer prioriteren: niet alles is even belangrijk

Niet alles kan altijd even snel af. Als werkgever of leidinggevende helder communiceren over wat echt prioriteit heeft, helpt om de werkdruk te verlagen. Dit betekent dat je duidelijk aangeeft welke taken voorrang hebben en welke minder urgent zijn. Hiermee geef je je team de ruimte om efficiënter te werken en onnodige stress te voorkomen.

Hoe kun je dit belang benadrukken bij je medewerkers? Deze drie richtlijnen gaan hen, en jouzelf, zeker helpen:

Maak een lijst: Zet alle taken op een rij en bepaal welke het meest dringend zijn. Wat moet vandaag écht af? Wat kan misschien morgen ook nog? Dit geeft overzicht en rust.
Stel grenzen: Niet alles kan altijd, en dat is oké. Leer nee zeggen tegen extra taken als je agenda al vol zit. Zet je het op je lijst voor later. Dit voorkomt dat je constant achter de feiten aanloopt.
Houd ruimte voor onverwachte taken: Vaak komen er tijdens de dag onverwachte taken bij. Door je planning niet helemaal vol te zetten, heb je wat speling om ook hierop in te spelen zonder dat je overweldigd raakt.

Het belang van communicatie

Als leidinggevende zijn de signalen van een hoge werkdruk niet altijd even makkelijk te herkennen. Daardoor blijven problemen onder de radar. Wanneer medewerkers tijdig aangeven dat de werkdruk te hoog wordt, kan er samen gezocht worden naar oplossingen om deze te verlagen.

Als werkgever is het belangrijk om open te staan voor deze gesprekken. Zorg dat je team zich veilig voelt om problemen aan te kaarten. Het doel van dit gesprek is niet om te klagen, maar om samen te kijken naar oplossingen. Zorg dat je het positief houdt, met de intentie om de situatie voor beide partijen te verbeteren.

Werkdruk in jouw PSA-beleid

Werkdruk is een groot onderdeel van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Werkgevers zijn verplicht om PSA te voorkomen. Je moet als werkgever bijvoorbeeld maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het werk niet te zwaar is. Dit kan door een beter personeelsbeleid, heldere communicatie en regelmatig checken hoe het met de werkdruk staat.

Daarnaast kunnen tools zoals preventief medisch onderzoek (PMO) helpen. Hiermee krijgen medewerkers inzicht in hun gezondheid, ook op het gebied van stress en werkdruk. Ook werkgevers krijgen inzicht in een geanonimiseerde rapportage. Door deze inzichten kan er vroegtijdig actie ondernomen worden, zodat dit niet leidt tot langdurige klachten of burn-out.

Conclusie

Werkdruk is een stille bron van psychosociale arbeidsbelasting en kan uiteindelijk leiden tot burn-out. Door op tijd de signalen te herkennen en actie te ondernemen, kun je jezelf en je team beschermen tegen deze risico’s. Help hierbij door de verwachtingen realistisch te houden en duidelijk te communiceren welke taken prioriteit hebben. Door proactief werkdruk te monitoren en regelmatig de werkverdeling te bespreken, voorkom je dat medewerkers overbelast raken.