Hoe Jeugdhulp Friesland met het PMO inspeelt op de behoeftes

Er wordt veel gevraagd van medewerkers in de jeugdzorg. Zij verlenen hulp aan kwetsbare kinderen en jongeren en hun ouders/opvoeders, maar daar houdt het niet op. Want daar omheen zit het systeem van het kind of de jongere. Denk aan familie en vrienden, sportclub of school waarmee zij in contact staan. Het is belangrijk dat de medewerkers dit werk vitaal en met plezier kunnen blijven doen. Jeugdhulp Friesland zet daarom gericht in op vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Als onderdeel daarvan bieden zij, in samenwerking met De Friesland Zorgverzekeraar, de Persoonlijke Gezondheidscheck aan. Annabel Splinter sprak HR-adviseurs Harriët Venekamp en Samira Fennema over het plan.

Een uitdagende transformatie in de jeugdhulp

Op dit moment is Jeugdhulp Friesland aan het transformeren. De hulp die zij bieden moet ertoe leiden dat zij in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken worden bij de problematiek. En zij willen hun uiterste best doen om hiermee in de thuissituatie (of zo thuis als mogelijk) aan de slag te gaan.

Het zorgaanbod verandert door deze transformatie ook. Sommige vormen van jeugdhulp worden minder ingezet, of er komen nieuwe vormen van jeugdhulp bij, als deze passen bij de transformatievisie en bewezen effectief zijn. ‘‘Dat kan voor medewerkers betekenen, dat het werk dat zij altijd deden minder wordt en zij zich moeten bijscholen en zich moeten voorbereiden op inzet op andere vormen van jeugdhulp wat mogelijk andere competenties vraagt” vertelt Harriët. Best een uitdaging. Doordat zoveel mogelijk in de thuissituatie aan de slag wordt gegaan krijgen medewerkers zowel binnen ambulante zorg als 24 uurszorg met zwaardere problematieken te maken. Binnen de 24 uurs locaties is bijvoorbeeld steeds meer sprake van agressieproblematiek. Nieuwe vormen van jeugdhulp richten zich ook op jongeren met ernstige gedragsproblemen. Voor deze doelgroep is de hulpverlener 24/7 beschikbaar. Dit vraagt veel van de medewerkers.

Toch is de bevlogenheid van medewerkers binnen Jeugdhulp Friesland enorm hoog. ‘‘Ik zie dat medewerkers zichzelf vergeten in de drukte. Ze doen er alles aan om het voor het kind of de jongere op orde te krijgen. Daardoor zetten zij zichzelf al snel op de tweede plaats. Het is een uitdaging om signalen van werkdruk, overbelasting of disbalans eerder op te vangen. Dat zijn punten waar we de komende jaren veel aandacht voor gaan hebben.’’ Jeugdhulp Friesland besluit daarom de Persoonlijke Gezondheidscheck van &niped als Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) in te zetten.

Het ultieme doel is dat wij een medewerkersbestand hebben dat vitaal en duurzaam inzetbaar is. Dat is wat ons betreft de stip op de horizon.

Persoonlijke- en organisatiedoelen

Het PMO draagt bij aan het doorontwikkelen van persoonlijk leiderschap en eigen regie bij de medewerkers. Harriët vertelt: ‘‘Wij verwachten van medewerkers dat zij regie nemen over hun eigen loopbaan. Het is daarbij belangrijk dat ze duidelijk aangeven hoe wij ze daarin het beste kunnen ondersteunen.’’

Een mooie stap die hierin is gezet is het aanstellen van een adviseur vitaliteit en inzetbaarheid binnen de organisatie. Om meer aandacht te hebben voor vitaliteit en inzetbaarheid, maar ook om medewerkers een plek te bieden waar ze terecht kunnen voor een gesprek over hun eigen inzetbaarheid. Daarbij zijn de uitkomsten van de Persoonlijke Gezondheidscheck (op organisatieniveau), en de acties die daarop ingezet worden ook een hulpmiddelen die kunnen bijdragen aan een succesvolle transformatie. ‘‘Door te weten wat er speelt in de organisatie kunnen we gericht interventies aanbieden, wat uiteindelijk bijdraagt aan de inzetbaarheid en het behoud van onze professionals.’’

Vervullen van de doelen

Het gesprek op gang brengen

Om als werkgever bij te kunnen dragen aan de vitaliteit en inzetbaarheid van de medewerkers is het belangrijk te weten wat er bij hen speelt. ‘‘We hebben in 2018 ons eigen Huis van Werkvermogen opgezet. Dit gebruiken we onder andere als leidraad in de jaargesprekken die we voeren’’, vertelt Samira. Het gespreksmodel vormt een mooi overzicht met relevante vragen over bijvoorbeeld gezondheid, ontwikkeling en drijfveren van medewerkers. Waar voorheen een afvinklijstje werd langsgelopen is het nu duidelijk waardevol voor medewerkers om zelf van tevoren na te denken welke onderwerpen zij willen bespreken. ‘‘Daarmee stimuleren we ook weer het persoonlijke leiderschap rondom inzetbaarheid. Je ziet dat dit gespreksmodel echt open en eerlijke gesprekken tot stand brengt tussen leidinggevenden en medewerkers, en ook tussen medewerkers onderling.’’

De juiste tools

Ook zet Jeugdhulp Friesland in op een groot aanbod aan tools en interventies, onder andere gebaseerd op de uitkomsten van het PMO. Zij breiden hun versie van het Huis van Werkvermogen momenteel uit met relevante tools voor medewerkers. Zo kunnen zij per onderwerp interventies vinden om hieraan te werken. ‘‘Voor het onderwerp gezondheid willen we bijvoorbeeld een werkplek-check aanbieden, het fietsplan uitlichten, maar ook het besteedbare vitaliteitsbudget weergeven,’’ legt Samira uit. Ook wordt er in samenwerking met De Friesland gekeken naar de mogelijkheden vanuit de zorgverzekering. Hier wordt de medewerker vanuit het PMO al op gewezen, en De Friesland denkt mee over mogelijkheden op basis van de rapportage.

Jeugdhulp Friesland kijkt dus gericht welke tools nodig zijn om in de behoefte te voorzien en laten acties voortvloeien uit de dialoog. Door in te spelen op deze behoeftes komen de organisatie en de medewerkers samen de transformatie door. De organisatie zet hiermee een integraal gezondheidsaanbod neer en zet stappen naar een gezonde(re) organisatie.

Wist je dat Jeugdhulp Friesland sinds 1 januari 2021 rookvrij is geworden? Daarmee zijn zij aangesloten bij de Rookvrije organisatie. Veel medewerkers zijn sindsdien gestopt met roken. Vanaf augustus 2021 is het rookverbod ook voor de jongeren op de behandel- en verblijflocaties gaan gelden. In een werkgroep met jeugdzorgwerkers, een gedragswetenschapper en een verpleegkundige onderzocht de organisatie de beste manier om dit aan te pakken. Jeugdhulp Friesland zoekt daarop uit wat de jongeren nodig hebben om het ze makkelijker te maken te stoppen. Dat is nog een mooi voorbeeld van Jeugdhulp Friesland als gezonde organisatie!